Συνέδριο για την κρίση του Τύπου στο Πάντειο αύριο και μεθαύριο

Η πρώτη ανάρτηση στο ιστολόγιο αυτό ύστερα από δύο ολόκληρα χρόνια νομίζω πως πραγματικά αξίζει τον κόπο, χάρις στο θέμα της, ενώ συνδέεται άμεσα και με την τελευταία προ διετίας ανάρτηση. Ποιο είναι, λοιπόν, το θέμα; Ενα ιδιαίτερα επίκαιρο συνέδριο με θέμα «Η κρίση του Τύπου – Η δύσκολη μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή», το οποίο οργανώνεται αύριο, Τετάρτη 25/5 και μεθαύριο, Πέμπτη 26/5 από το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.

Διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί, επιχειρηματικά στελέχη και επαγγελματίες από τους χώρους της δημοσιογραφίας και της εφαρμοσμένης επικοινωνίας θα θέσουν επί τάπητος τις αιτίες της κρίσης και θα επιχειρήσουν να σκιαγραφήσουν τις προοπτικές που δημιουργούνται.

Το συνέδριο, που γίνεται ακόμα πιο επίκαιρο καθώς συμπίπτει με τις εκλογές στην ΕΣΗΕΑ, θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο «Σάκης Καράγιωργας 2» του Παντείου Πανεπιστημίου και θα είναι ανοικτό στο κοινό. Το αναλυτικό πρόγραμμα έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα http://krisitoutypou.wordpress.com/.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αύριο στις 20.00, λίγο μετά τη λήξη των εργασιών της πρώτης ημέρας, θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα τελετών του Παντείου Πανεπιστημίου η αναγόρευση του διάσημου Γάλλου φιλόσοφου-κοινωνιολόγου Εντγκάρ Μορέν σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού. Στο πλαίσιο της τελετής ο Γάλλος διανοητής θα δώσει ομιλία με θέμα «Η κρίση του πολιτισμού στην εποχή των επιστημών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης».

Το blog των εργαζομένων του ΕΤ, του City 99,5 και του e-tipos.com

Το βήμα των εργαζομένων του «Ελεύθερου Τύπου», του ραδιοφωνικού σταθμού «City 99,5» και της ιστοσελίδας www.e-tipos.com: http://ergazomenoieleftherostipos.blogspot.com/.

Από τον Φεβρουάριο του 2007 μέχρι σήμερα αυτό το διαδικτυακό ημερολόγιο μου χάρισε πολλές όμορφες στιγμές. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που δίσταζα να ανεβάσω τούτο το post. Ωστόσο, ήρθε η ώρα. Ούτως ή άλλως, η ανανέωση της «Εταζέρας Σκέψεων» έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολη υπόθεση από τον περασμένο Μάιο, καθώς βρίσκομαι πλέον στην αγκαλιά της μαμάς πατρίδας.

Αγαπητοί επισκέπτες, λοιπόν, «μας συγχωρείτε, διακοπή», όπως έγραφε η άκομψη κάρτα από τα άγουρα χρόνια της ελληνικής (κρατικής μόνο, τότε) τηλεόρασης.

Είναι βέβαιο ότι οι διαδικτυακοί μας δρόμοι θα ξανανταμώσουν, είτε εδώ είτε κάπου αλλού. Μόλις είμαι έτοιμος (πιθανότατα τους πρώτους μήνες του νέου έτους), θα σας ενημερώσω...

Το προφίλ του ελληνόφωνου blogger

Την περασμένη Τρίτη ο μεταπτυχιακός φοιτητής του Παντείου Πανεπιστημίου Ζαφείρης Καραμπάσης παρουσίασε με επιτυχία (βλ. άριστα 10) τα ευρήματα της πολυαναμενόμενης έρευνάς του για τους ελληνόφωνους bloggers. Από τον Μάρτιο του 2007 -οπότε διαδόθηκε η είδηση για την έναρξη της έρευνας και περισσότεροι από 1.300 bloggers ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του, συμπληρώνοντας το online ερωτηματολόγιο- μέχρι σήμερα, η ελληνόφωνη μπλογκόσφαιρα έχει πάρει μπόι, έχει γίνει επανειλημμένα σημείο αναφοράς για τα «παραδοσιακά» media και έχει δώσει ευάριθμες αφορμές να διερωτώνται πολλοί: «Μα τι σόι τύποι είναι τέλος πάντων αυτοί οι bloggers;».

Η έρευνα του Ζαφείρη δίνει αρκετές διαφωτιστικές απαντήσεις στο ερώτημα αυτό και «φωτογραφίζει» τάσεις που εξακολουθούν να είναι ορατές στα εγχώρια ιστολόγια. Επιπλέον, είναι η πρώτη στο είδος της, γεγονός που της προσδίδει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, παρά τον ένα χρόνο που έχει μεσολαβήσει από τη στιγμή που συνελέγησαν οι απαντήσεις.

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας παρουσιάζονται στο παρακάτω ρεπορτάζ μου, το οποίο δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη στον «Ελεύθερο Τύπο»:



Ανδρας γύρω στα 30, ο οποίος μένει στην Αθήνα, είναι απόφοιτος πανεπιστημίου και γράφει στο διαδικτυακό ημερολόγιό του από χόμπι, χωρίς να θεωρεί τον εαυτό του δημοσιογράφο.

Αυτός είναι ο «τυπικός» ελληνόφωνος blogger, όπως σκιαγραφείται στην πρώτη σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας από το μεταπτυχιακό φοιτητή του Παντείου Πανεπιστημίου Ζαφείρη Καραμπάση, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Αλέξανδρου Ξενάκη και την εποπτεία του καθηγητή Κωνσταντίνου Κοσκινά και του δρα Γιώργου Βαρδάγγαλου.

Η έρευνα διενεργήθηκε με τη βοήθεια online ερωτηματολογίων, τα οποία συμπλήρωσαν αυτοβούλως 1.367 διαδικτυακοί γραφιάδες την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου 2007 και αποτελεί «ακτινογραφία» της ελληνόφωνης μπλογκόσφαιρας των αρχών του περασμένου χρόνου. Μολονότι το τοπίο έχει αλλάξει σημαντικά από τότε -συνεπεία και του τριπλασιασμού των εγχώριων blogs- πολλά από τα συμπεράσματα της μεταπτυχιακής διατριβής παραμένουν επίκαιρα και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι η πρώτη φορά που οι Ελληνες ιστολόγοι αποτυπώνουν τάσεις και πρακτικές τους και καταθέτουν στοιχεία σχετικά με το προφίλ τους.

Ο πολυθεματικός χαρακτήρας των εγχώριων blogs είναι ένα από τα βασικά ευρήματα που εξακολουθούν να έχουν ισχύ. Παρά την αύξηση των ιστολογίων που είναι αφιερωμένα σε συγκεκριμένη θεματολογία (π.χ. τεχνολογία, τέχνη), η πλειοψηφία των ψηφιακών σχολιαστών καταγράφει online τις σκέψεις της για ποικίλα ζητήματα που διαφέρουν από μέρα σε μέρα.

Οσον αφορά στο προφίλ των ελληνόφωνων ιστολόγων, τα βασικά χαρακτηριστικά εκτιμάται ότι δεν άλλαξαν σημαντικά τον τελευταίο χρόνο: 4 στους 10 ανήκουν, σύμφωνα με την έρευνα, στην ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών, το 64% είναι άνδρες, 3 στους 10 είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι και περίπου οι μισοί κατοικούν στην πρωτεύουσα. Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία έχει στο ενεργητικό της πάνω από πέντε χρόνια διαδικτυακού σερφαρίσματος και δαπανά online πάνω από 30 ώρες σε εβδομαδιαία βάση, ενώ παρακολουθεί τηλεόραση για λιγότερο από 5 ώρες την εβδομάδα και αφιερώνει σε εφημερίδες και περιοδικά το πολύ 10 ώρες την εβδομάδα.

Σύμφωνα με όσους συμμετείχαν στην έρευνα, το blogging είναι ιδιαίτερα απαιτητική δραστηριότητα -τουλάχιστον από πλευράς χρόνου. Περίπου οι μισοί δηλώνουν ότι αφιερώνουν τουλάχιστον 5 ώρες κάθε εβδομάδα για την ενημέρωση του ιστολογίου τους και άλλο τόσο χρόνο για την ανάγνωση άλλων blogs.

Οι ελληνόφωνοι ιστολόγοι δεν θεωρούν, ως επί το πλείστον, τους εαυτούς τους δημοσιογράφους: το 51% απαντά πως δεν βλέπει το ιστολόγιό του ως δημοσιογραφική δουλειά, έναντι 38% που θεωρεί ότι δημοσιογραφεί. Και αυτό παρά το γεγονός ότι 7 στους 10 υποστηρίζουν ότι συχνά ή πολύ συχνά φροντίζουν να επαληθεύουν όσα γράφουν. Εντούτοις, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μεγάλη μερίδα διαδικτυακών σχολιαστών αναφέρει την άσκηση επιρροής ως κίνητρο δημιουργίας του blog της.

Κομβικής σημασίας είναι στην μπλογκόσφαιρα τα ζητήματα της ταυτότητας και του ελέγχου των online σχολίων. Το 57,7% όσων απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δηλώνει ότι χρησιμοποιεί ψευδώνυμο, έναντι 24,5% που γράφει με το πραγματικό του όνομα και 17,8% που έχει επιστρατεύσει ένα «ελαφρώς παραποιημένο». Παράλληλα, το 67,4% λέει ότι επιτρέπει την άμεση ανάρτηση των σχολίων των επισκεπτών του ιστολογίου του χωρίς έλεγχο.

Εκτός από τα blogs αυτά καθαυτά, στη διάρκεια του ενός χρόνου που μεσολάβησε από την έναρξη της έρευνας άλλαξε και η στάση των «παραδοσιακών» μέσων απέναντι στα ιστολόγια. Την αρχική απαξίωση διαδέχθηκε η ενσωμάτωση των blogs στους δικτυακούς τόπους «συμβατικών» media και ακολούθησε καταιγισμός αναφορών στην μπλογκόσφαιρα, «επίλεκτα» μέλη της οποίας έγιναν αρθρογράφοι εντύπων. Ετσι, επιβεβαιώθηκαν οι παρατηρήσεις ξένων ειδικών, τις οποίες μεταφέρει η μελέτη του Παντείου, σχετικά με τα τρία στάδια αντιμετώπισης των «παραδοσιακών» μέσων απέναντι στα blogs.

Τα αναλυτικά αποτελέσματα της έρευνας είναι προσβάσιμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://ereuna.wordpress.com/.

Πολλά και αξιοπρόσεκτα είναι τα στατιστικά στοιχεία που συγκέντρωσε ο Ζαφείρης. Στο blog του έχει ανεβάσει μπόλικα διαγράμματα. Ξεχώρισα μερικά από αυτά στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μου, έτσι μπορείτε να τα δείτε επίσης εδώ και εδώ, μαζί με ένα εμπεριστατωμένο σχόλιο του διαχειριστή του http://www.metablogging.gr/, Νίκου Αναγνώστου.

Η χρονιά της ελληνικής blogόσφαιρας

Το 2007 οι λέξεις «blog» και «blogger» μπήκαν στο καθημερινό λεξιλόγιό μας χάρη σε μια σειρά γεγονότων-σταθμών. Θεωρώντας ότι αξίζει να τα θυμηθούμε και ότι έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να εκτιμήσουμε τι θα ακολουθήσει φέτος, με όπλο τις εμπειρίες που αποκομίσαμε την περασμένη χρονιά, ετοίμασα το παρακάτω ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε χθες Παρασκευή στον «Ελεύθερο Τύπο».

Διά χειρός (ή μάλλον... ποντικιού) kaltsovrako.wordpress.com

Οταν στην εκπνοή του 2006 το αμερικανικό περιοδικό «Time» αναδείκνυε ως πρόσωπο της χρονιάς όχι κάποιον πολιτικό, διπλωμάτη ή καλλιτέχνη αλλά τους απανταχού δημιουργούς και σχολιαστές διαδικτυακών ημερολογίων, στην Ελλάδα η λέξη blog ήταν σχεδόν άγνωστη. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως ένα χρόνο αργότερα τα ιστολόγια θα είχαν κάνει αισθητή την παρουσία τους και στη χώρα μας, ξεπερνώντας μάλιστα τα όρια του κυβερνοχώρου και πρωταγωνιστώντας συχνά σε εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

Εν αρχή ην ο online «σεισμός» που προκάλεσαν οι Ελληνες bloggers στα τέλη Μαΐου και τις αρχές Ιουνίου μετά το θάνατο της 30χρονης καρκινοπαθούς Αμαλίας Καλυβίνου. Μέσα σε λίγες ημέρες 1.400 blogs αναφέρθηκαν στα ιατρικά λάθη, τα «φακελάκια» και όλα τα άλλα κακώς κείμενα του Συστήματος Υγείας τα οποία κόστισαν τη ζωή της νεαρής φιλολόγου, σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη.

Το εγχείρημα πέρασε στα «παραδοσιακά» μέσα και έκανε το γύρο του κόσμου χάρη στην αποστολή 120.000 e-mail προς 30 χώρες, 120 διεθνείς οργανισμούς και 1.800 ελληνικές ηλεκτρονικές διευθύνσεις. Ενα μήνα αργότερα η συνέχεια ήταν ακόμα πιο δυναμική: αντικρίζοντας την Πάρνηθα στις φλόγες η ελληνόφωνη μπλογκόσφαιρα απηύθυνε κάλεσμα για δράση σε όλους τους πολίτες. Ενα γραπτό μήνυμα από κινητό σε κινητό και από blog σε blog στάθηκε αρκετό για να κατεβάσει χιλιάδες ανθρώπους στο Σύνταγμα στις 8 Ιουλίου. Οι δασικές πυρκαγιές που ακολούθησαν σε όλη τη χώρα οδήγησαν σε άλλη μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 29 Αυγούστου. Νέα ώθηση και αφορμή για χιλιάδες online σχόλια έδωσαν οι εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και η μετέπειτα μάχη για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ.

«Με τις φωτογραφίες, τα βίντεο και τις ανταποκρίσεις των blogs την περίοδο των πυρκαγιών ήταν η πρώτη φορά που η “δημοσιογραφία των πολιτών” έκανε αισθητή την ύπαρξή της στην Ελλάδα», παρατηρεί ο κ. Παναγιώτης Βρυώνης, σύμβουλος social media και δημιουργός του http://vrypan.net/. Ο ίδιος επισημαίνει πως τη χρονιά που έφυγε «τα εναλλακτικά μέσα μπήκαν στην πολιτική. Λέξεις όπως blog και blogger αναφέρθηκαν αρκετά συχνά σε λόγους πολιτικών (π.χ. Παπανδρέου, Αλαβάνος)».

«Το 2007 ήμασταν μάρτυρες μιας αυξημένης κοινωνικής συνειδητοποίησης που βρήκε πρόσφορο έδαφος στην μπλογκόσφαιρα. Η σφαίρα των ιστολογίων πέρασε στην κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο που ένας 77χρονος γνωστός μου με ρωτάει πια τι γράφω στο blog μου. Μέχρι πριν από λίγους μήνες δεν ήξεραν καν τη λέξη», διαπιστώνει ο κ. Νίκος Αναγνώστου, διαχειριστής του ιστολογίου http://www.metablogging.gr/. «Πλέον έχει εδραιωθεί στη συλλογική συνείδηση ότι μπορούμε μέσω του Διαδικτύου να εκφέρουμε γνώμη για ό,τι συμβαίνει», συμπληρώνει ο κ. Νίκος Δρανδάκης, δημιουργός της υπηρεσίας http://www.sync.gr/. Ο ρυθμός αύξησης των διαδικτυακών ημερολογίων σταθεροποιήθηκε μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου σε 70-80 νέα blogs ημερησίως. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Δρανδάκη, «όσο πολλαπλασιάζονται τα ιστολόγια ο αριθμός των σχολίων που αφήνουν οι επισκέπτες στο καθένα μειώνεται».

Τα μέλη της ελληνόφωνης μπλογκόσφαιρας γνωρίστηκαν καλύτερα μεταξύ τους την περασμένη χρονιά χάρη σε εκδηλώσεις που τα έφεραν κοντά, όπως το Greek Blogger Camp στην Ιο, το οποίο διοργάνωσε τον Ιούνιο ο Στέφανος Κωφόπουλος (γνωστός στα ιστολόγια ως Titanas). Ο ίδιος κατάφερε να ξεχωρίσει, καθώς η απόφασή του να αφιερώσει όλο το χρόνο του στο blogging τον έκανε αναγνωρίσιμο όχι μόνο στην μπλογκόσφαιρα αλλά και στα media.
Τα ελληνόφωνα ιστολόγια υπερδωδεκαπλασιάστηκαν μέσα στον τελευταίο χρόνο φθάνοντας πλέον τις 28.000, ενώ τα κείμενα που φιλοξενούν αγγίζουν το 1.000.000. Παράλληλα αυξάνονται και τα podcasts, οι διαδικτυακές «ραδιοφωνικές» εκπομπές που κάνουν πολλοί ιστολόγοι. «Από 3-5 στις αρχές του 2007 το Μάρτιο έφτασαν τα 50-60 και σήμερα ξεπερνούν τα 140», λέει ο κ. Δρανδάκης.


Προβλέψεις: Τι αναμένεται το 2008

Χρονιά των επιχειρήσεων θα είναι το 2008 για την ελληνόφωνη μπλογκόσφαιρα, όπως εκτιμούν οι ειδικοί. Μετά τους μεμονωμένους πολίτες όλο και περισσότερες εταιρίες, ομάδες και δίκτυα ατόμων αναμένεται να ασχοληθούν σοβαρά με τα νέα μέσα. «Περιμένω ότι η διαφημιστική αξιοποίηση της επιρροής των bloggers θα ενταθεί φέτος», αναφέρει ο δημιουργός του http://www.sync.gr/ κ. Νίκος Δρανδάκης. Την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο διαχειριστής του http://www.metablogging.gr/ κ. Νίκος Αναγνώστου: «Είσοδος εταιριών, σχηματισμών που θέλουν να προβάλλουν τις ιδέες τους θα είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του 2008. Αρκετοί σημερινοί bloggers που δεν είναι ιδιαίτερα ενεργοί εκτιμώ ότι θα εγκαταλείψουν το “άθλημα” για να ασχοληθούν με πιο trendy online δραστηριότητες, όπως οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook κ.λπ.)». Ακόμα περισσότερα δείγματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης και online ακτιβισμού περιμένει από την πλευρά του ο κ. Παναγιώτης Βρυώνης, σύμβουλος social media και δημιουργός του http://vrypan.net/: «Δεν θα με παραξένευε αν μέσα στο 2008 δούμε την ελληνική κοινή γνώμη να συζητά θέματα που σχετίζονται με τις νέες προκλήσεις που φέρνει η διάδοση των εναλλακτικών μέσων. Καλύπτεται ένας blogger από το δημοσιογραφικό απόρρητο; Μήπως πρέπει να επανεξετάσουμε τα θέματα των πνευματικών δικαιωμάτων; Είναι ζητήματα που υπάρχουν και στον έναν ή τον άλλο βαθμό έχουν απασχολήσει άλλες χώρες –και απασχολούν και αρκετούς ανθρώπους στην Ελλάδα».

Για τη σύντομη μηνιαία ανασκόπηση της ελληνόφωνης μπλογκόσφαιρας το 2007, ορισμένα βασικά στατιστικά στοιχεία που πλαισίωναν το δημοσίευμα στον ΕΤ και το σχόλιο του καλού συν-ιστολόγου kaltsovrako.wordpress.com, ο οποίος φιλοτέχνησε και την καταπληκτική παραπάνω αφίσα ειδικά για το ρεπορτάζ αυτό, ρίξτε μια ματιά εδώ και εδώ.

Καλά Χριστούγεννα!

Το αστέρι της Βηθλεέμ εύχομαι να χαρίσει στον καθένα μας υγεία και χαρά όπως αυτή των παιδιών που στροβιλίζονται με χαμόγελο πάνω στα άρματα του καρουσέλ!

Η ευλογία της επιστροφής

Ακριβώς ένα μήνα μετά το ανέβασμα του προηγούμενου post, το σύμπαν φρόντισε προς μεγάλη μου χαρά να επιβεβαιώσει τη γνωστή φράση του Πάουλο Κοέλο από τον «Αλχημιστή»: «Όταν θέλεις κάτι πολύ, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να το πετύχεις»...

Από τότε που επέστρεψα από τις καλοκαιρινές διακοπές, το Ρέθυμνο με συντρόφευε τα περισσότερα βράδια στο κρεβάτι. Παλαιότερα, άκουγα μουσική ή ραδιόφωνο ώσπου να με πάρει ο ύπνος. Αυτόν τον μήνα έβλεπα ξανά και ξανά φωτογραφίες από τις διακοπές. Πόσες φορές ευχήθηκα να μπορούσα να ξαναβρεθώ στην Κρήτη για να κάνω το ένα και το άλλο. Ναι, είχα σχέδια. Να δω συγγενείς, να επισκευάσω κάτι στο σπίτι... Και κάθε φορά ο ύπνος με έπαιρνε πάνω από την αναμμένη φωτογραφική μηχανή με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπο.

Ώσπου μια πρόσκληση στη διημερίδα του Συνδέσμου Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων για την ίδρυση Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου στα Χανιά ήρθε ως απρόσμενο δώρο. Δεν χρειαζόταν πολλή σκέψη. Την αξιοποίησα και βρέθηκα ξανά στην Κρήτη στις 12 Οκτώβρη και για τρεις ημέρες. Ήταν η πρώτη φορά που την αντίκρισα σε φθινοπωρινό σκηνικό. Αν και στην αρχή με ξεγέλασε -η πρώτη ημέρα ήταν ηλιόλουστη σαν καλοκαιρινή. Η βροχή ήρθε απαλά την επόμενη ημέρα και έδειξε τα «δόντια» της τη μεθεπόμενη. Στην αρχή φοβόμουν πώς θα ήταν να δω τα τόσα οικεία το καλοκαίρι μέρη υγρά από τις σταγόνες της βροχής. Και όμως... Οι άδειοι, σε σύγκριση με το καλοκαίρι, δρόμοι με τις γεμάτες νερό λακούβες δεν ήταν απωθητικοί. Δεν μελαγχόλησα στη θέα τους. Η γνώριμη μυρωδιά τους, μπολιασμένη με αυτή της βροχής, ήταν θελκτική όπως πάντα.΄

Να, λοιπόν, η τρανή απόδειξη: δεν είναι η πολυκοσμία του καλοκαιριού, ο ήλιος, η δίψα να βουτήξω στη θάλασσα, η παρουσία φίλων. Είναι κάτι άλλο, βαθύτερο, που με κάνει να έρχομαι ξανά και ξανά με την ίδια λαχτάρα στον τόπο τούτο και να θεωρώ κάθε επιστροφή ευλογία. Και κάτι μου λέει πως δεν είμαι μόνος.